De manier waarop hij leefde, ook privé, de ervaringen die zijn denken vormgaven, de economische en politieke uitdagingen die hij moest aangaan, al deze facetten creëren het beeld van een man die zowel een vrijdenkende wereldburger was als een patriot met een sterke band met zijn geboortestreek in Zuidwest-Duitsland, een liefhebber van techniek maar ook van natuur, een bevlogen sociaal politicus maar ook rustige familievader.

Wie de oorsprong en de waarden van de onderneming Bosch wil leren kennen, of de fascinatie voor het bedrijf wil begrijpen, die komt niet voorbij aan de mens Robert Bosch. Ook als enthousiast technicus en gepassioneerd ondernemer was hij op de eerste plaats geïnteresseerd in mensen. Het respect dat hij nog steeds afdwingt berust vooral op zijn vermogen om verder te denken en dingen helderder te zien dan veel van zijn tijdgenoten en op het feit dat hij zijn woord hield.

Overtuigd van kennis
Als Robert Bosch zich aan het begin van de 20e eeuw inzet voor een onbeperkte toegang tot onderwijs, is hij zijn tijd ver vooruit. Voor hem draaide onderwijs niet alleen om het leren van feiten, maar om datgene te doen wat juist is. En hij is van mening dat alleen een maatschappij waarin het merendeel van de burgers over die vaardigheid beschikt, op de lange termijn succesvol kan zijn. Daarom zette Robert Bosch zich ook buiten zijn ondernemingen om ervoor in dat zo veel mogelijk mensen toegang tot onderwijs kregen.

Met dat idee richtte hij in 1916 bijvoorbeeld de "Vereniging ter bevordering van begaafde jonge mensen" op en doneerde daarvoor twee miljoen Duitse mark zodat getalenteerde kinderen uit armere gezinnen de mogelijkheid kregen om aan een universiteit te gaan studeren. De "Markel stichting" die hij overnam en waaraan hij na het overlijden van de oprichter dr. Karl Emil Markel, leiding gaf had een soortgelijk doel.

In een tijd waarin het alles behalve de norm was, verleende hij ook financiële ondersteuning aan twee universiteiten. Zo doneerde hij het genereuze bedrag van één miljoen Duitse mark aan de afdelingen voor machinebouw, elektrotechniek en natuurkunde aan de technische universiteit van Stuttgart. De Berlijnse Staatsbürgerschule (volksuniversiteit), gebaseerd op een gezamenlijk initiatief van Robert Bosch en zijn goede vriend Friedrich Naumann, werd opgericht met het doel om democratie en internationaal wederzijds begrip te stimuleren. En tijdens de oorlog in 1917 kocht Robert Bosch een gebouw waarin zich later de Duitse Hogeschool voor Politiek vestigde. Daarmee wilde hij ook een bijdrage leveren aan de verspreiding van het liberale gedachtegoed en elke vorm van politiek extremisme voorkomen.

Menselijke werkgever
Al op jonge leeftijd was Robert Bosch geïnteresseerd in vraagstukken omtrent het op lange termijn handhaven en stimuleren van loyaliteit en inzet van werknemers en het dagelijks motiveren van werknemers. Daarom zorgde hij ervoor dat zijn bedrijf direct vanaf het begin over het beste gereedschap beschikte en dat de ruimten goed werden verlicht en geventileerd. Zulke zaken waren aan het einde van de 19e eeuw alles behalve een vanzelfsprekendheid. In 1906, ter ere van het 20-jarig bestaan van de onderneming, introduceerde Robert Bosch als eerste in het koninkrijk Württemberg de 8-urige werkdag. Het positieve economische effect van dit gebaar was dat er nu in twee ploegen gewerkt kon worden waardoor de productiviteit aanzienlijk toenam.

Maar Bosch toonde zijn dankbaarheid naar zijn werknemers ook met andere maatregelen. Zo zorgde hij voor pensioen- en weduwen- en wezenuitkeringen en verlening van medische zorg door bedrijfsartsen. Een goed voorbeeld van zijn altruïsme is de door hem in 1938 opgerichte "Jugendhilfe" waarmee hij leerlingen uit arme gezinnen en jonge werknemers met veel aanleg ondersteunde. Maar Robert Bosch motiveerde zijn werknemers bovenal met hoge lonen, waarvoor hij ook grote inzet terug verwachtte.

Verder zette de ondernemer zich ook in voor de verbetering van de levensomstandigheden van zijn medeburgers. Om in 1940 in Stuttgart een nieuw ziekenhuis te bouwen overwon hij vele obstakels en doneerde hij vele miljoenen mark. Het ziekenhuis draagt daarom niet alleen zijn naam, het wordt ook geleid volgens zijn principes. Gedurende zijn hele leven stimuleerde Robert Bosch onderzoek en toepassing van de homeopathie met als doel om het hiaat in de gezondheidszorg van zijn tijd te sluiten.

Natuurverbonden landbouwer
De jonge Robert Bosch zou graag een natuurwetenschap zoals zoölogie, plantkunde of geologie zijn gaan studeren. Op advies van zijn vader koos hij echter voor een leerlingschap in de fijnmechanica. Desalniettemin bleef zijn liefde voor de flora en fauna bestaan. In 1912, hij was toen begin 50, koos hij ervoor om terug te gaan naar de natuur. Hij kocht een groot stuk grond in Ober-Bayern en sticht daar een boerderij die kan worden beschouwd als een voorloper van onze bio-boerderijen.

In eerste instantie wilde Robert Bosch de 1.700 hectare midden in een veenland ten zuiden van München droogleggen en de turf gebruiken voor industriële doeleinden. Wanneer zijn plan echter mislukt, besluit hij om er een modern landbouwbedrijf op te bouwen en zo ontstaat uit zeven onafhankelijke boerderijen de Boschhof.

Aangezien het grazen op de veenbodem maar beperkt mogelijk is, laat de nieuwbakken landbouwer voor het bewaren van het voer de grootste silo's in Europa bouwen. Al snel ontwikkelt de Boschhof zich tot een modelboerderij met zijn eigen zuivelfabriek, zes verkoopvestigingen en werkgelegenheid voor 300 mensen. Ook als landbouwer toont Robert Bosch zijn pioniersgeest door gebruik te maken van de modernste apparatuur en te experimenteren met nieuwe methoden. Maar vooral verwezenlijkte hij reeds toen in aanzet wat wij tegenwoordig biologische landbouw zijn gaan noemen. Zo schiep hij een waar paradijs voor vogels en zorgde daarmee voor een natuurlijke manier van ongediertebestrijding. De Boschhof bestaat nog altijd en getuigt van de natuurverbondenheid van zijn stichter, Robert Bosch.